حجاب در روزهای انقلاب و پس از آن

موضوع حجاب در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی فراز و نشیب هایی داشته و تاکنون نیز تداوم دارد. به مناسبت دهه فجر که به برنامه حضور دعوت شدم از مطالب مختلفی سخن به میان آمد؛ از جمله بحث حجاب در روزهای انقلاب، امکان انتخاب جوانان در آن دوران، رویکردهای امام در مباحث فرهنگی و عدم سخت گیری ایشان در مورد حجاب.

فیلم این مصاحبه  را که در پایگاه خبری جماران در دسترس است، اینجا می توانید ببینید؛ مصاحبه ای که سبب واکنش برخی سایت ها شد و با تیتر "تحریف سخنان امام" از آن انتقاد کردند. بنابراین لازم دیدم بر موارد زیر تاکید کنم. 

حجاب در دوران بروز و اوج گیری انقلاب اسلامی در شعارهای مردم و انقلابیون مطرح نبود و اقشار و دیدگاههای متکثر و مختلف در کشور شعار اصلی را "استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی" می دانستند و بر آن توافق داشتند.

در تیرماه ۱۳۵۹ برای اولین بار از سوی شورای انقلاب دستوری ابلاغ شد که خانم‌ها با پوشش اسلامی وارد ادارات شوند و تا سال ۱۳۶۲ هم قانونی در زمینه لزوم رعایت حجاب اسلامی وجود نداشت. ماده ۱۰۲ قانون تعزیرات که بعدها به صورت تبصره‌ای به ماده ۱۴۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ الحاق شد چهار سال پس از استقرار جمهوری اسلامی به تصویب رسید.

آنان که این روزها می خواهند بگویند امام خمینی از ابتدا بر استفاده اجباری از حجاب تاکید داشتند، به یکی از سخنرانی های ایشان در اسفند 57 استناد می کنند. امام در سخنرانی های متعدد خود در ماههای ابتدایی انقلاب که گاه در یک روز به دفعات و با گروههای مختلف انجام می شد، همه موضوعات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را مورد اشاره قرار می دادند. در این میان طی یک سخنرانی در نیمه اسفند 57 به موضوع حجاب اشاره کردند که به دنبال پیامدهای آن از جمله اعتراضات برخی گروههای زنان و امکان بروز رفتارهای ناشایست توسط افراطیون، به اعلام نظر آیت الله سید محمود طالقانی انجامید. ایشان طی مصاحبه ای که روزنامه اطلاعات آن را در تاریخ ۲۰ اسفند منتشر کرد، گفت: در مورد حجاب، اجبار در کار نیست. 

فایل صوتی مصاحبه آیت الله طالقانی نیز وجود دارد که اینجا در دسترس است. 

سپس امام  خمینی روز ۲۱ اسفند ۱۳۵۷، موضع‌گیری آیت الله طالقانی در مورد حجاب را تأیید کردند که در روزنامه اطلاعات منتشر شد. 

باقی روندها را باید در دل تحولات جامعه ای بررسی کرد که وقتی کشور را درگیر جنگی تحمیلی و ظالمانه می دید، برای هدفی بزرگ تر در خیلی از موارد سکوت کرد. در این شرایط گروههای فشار البته جان گرفتند که امام خمینی هر بار نسبت به برخوردهای غیرقانونی آنان هشدار داده و از مراجع ذی ربط خواستند تا مانع آنها شوند. مانند دستور قاطعی که به آقای ناطق نوری وزیر وقت کشور دادند تا با متعرضین به زنان و رفتارهای ناشایست به بهانه حجاب برخورد جدی شود. 

اگر قصد قضاوت در این مورد دارید لطفا فایل صوتی سخنان آیت الله طالقانی و فیلم مصاحبه اینجانب با برنامه حضور را که لینک آنها در متن آمده، بشنوید و ببیند.