دریاچه ارومیه؛ تلاش یا بی تفاوتی؟! / تحریف تاریخ ممنوع

ایرنا خبرگزاری دولت در مطلبی راجع به احیای دریاچه ارومیه، همه دولت ها جز دولت سیزدهم را متهم به بی تفاوتی نسبت به وضعیت دریاچه ارومیه کرده و به خصوص اوج این بی تفاوتی را در دولت های هفتم و هشتم دانسته است. این گزارش که به جای رویکرد کارشناسانه شبیه بیانیه ای سیاسی علیه رقیب است، مسبوق به سابقه بوده و اتهامی است که در سال های نخست دولت یازدهم و با تلاش دولت برای احیای دریاچه ارومیه با هدف مخدوش کردن اطلاعات تاریخی موضوع، مکررا مطرح می شد. گزارشی که در اردیبهشت سال 1394 در پاسخ به این اتهامات در چند رسانه منتشر شد، موید تلاش برای تحریف تاریخ است. این گزارش همچنین حاوی اسنادی برای اثبات هشدار و تلاش در دولت اصلاحات است که با روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد به فراموشی سپرده و سبب شد دولت یازدهم با چنان فاجعه ای روبرو شود که اولین مصوبه اش در شروع کار احیای دریاچه ارومیه باشد. اگر چه امیدی به درک و پذیرش اتهام زنندگان نیست، ولی برای ارایه گزارش به مردم اینکار ضروری است تا بدانند دولت هایی که با آرای حداکثری مردم بر سر کار می آیند از یک سو همه تلاش خود را برای احقاق وعده ها می کنند و از سوی دیگر از ناحیه رقیب دائما انکار می شوند. 

روایت 14 سال تلاشِ ابتکار برای نجات دریاچه ارومیه

تلاشها برای نجات دریاچه ارومیه در حالی ادامه دارد که با مشخص شدن ابعاد این فاجعه زیست محیطی هر روز انگشت اتهام به سمت و سویی میرود و مردم به دنبال پیدا کردن مقصر اصلی این حادثه و مسئولین هم یکدیگر را متهم به کم کاری ،سیاسی کاری و عدم توجه کافی به این دریاچه میکنند.

دلواپسان اما اینبار از دریچه ای جدید سیل اتهامات را به سوی معصومه ابتکار نشانه گرفته اند. اتهاماتی که با مراجعه به اسناد تلاش های او در سال های گذشته برای نجات دریاچه ارومیه اوج سیاسی کاری این افراد را مشخص می کند و این سوال را در ذهن مخاطب به وجود می آورد که چرا این دلواپسی در دولت قبلی نمود نداشت؟

به گزارش خرداد به نقل از سلامت‌نیوز، آنها با این سوال که چرا معصومه ابتکار در سال های پیشین نسبت به بحرانی شدن وضعیت دریاچه ارومیه سکوت اختیار کرده سعی در منحرف کردن اذهان مخاطبین داشته تا بتوانند چهره ای ضعیف و ناکارآمد از معاون رئیس جمهوری ارائه کنند.

 

اما اسناد و نامه نگاری ها چیز دیگری می گویند. نامه نگاری های ابتکار که از آذر سال 79 خطاب به مهندس بیطرف وزیر وقت نیرو شروع شد، خود بیانگر این واقعیت است که وی از آن زمان نسبت به وقوع فاجعه ی زیست محیطیِ دریاچه ارومیه بی تفاوت نبوده است.

 

معصومه ابتکار نسبت به طرح های سد سازی در حوزه آبریز دریاچه ارومیه هشدارهایی داد و از وزیر نیرو خواست که کارشناسان وزارت نیرو اقدامات سریعی گزارشی برای پیامدهای پروژه های بزرگ آبی تهیه کنند.

 

ابتکار بار دیگر در سال 80 نسبت به غلظت نمک دریاچه به وزیر نیرو هشدار داد.

 

او همچنین در نامه ای به تاریخ آبان سال 82 به عارف، معاون اول رئیس جمهوری وقت مهم ترین عامل بحرانی شدن وضعیت زیست محیطی دریاچه ارومیه را به هم خوردن بیلان هیدرولوژیکی آن طی یک دهه که به دلیل خشکسالی شدید به وجود آمده دانست و خاطر نشان کرده با وضعیت فعلی عمر چندانی از دریاچه باقی نمانده است.

ابتکار همچنین در این نامه پیشنهاداتی را برای برون رفت از این بحران ارائه داد. راهکارهایی نظیر اجرای آزمایشی مدیریت منطقه ای در حوزه آبریز دریاچه ارومیه و تامین اعتبار به موقع پروژه جف توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی (سازمانی که چندی بعد به دستور محمود احمدی نژاد منحل شد) و تغییر الگوی کشت و اصلاح مدیریت زراعی، رهاسازی آب پشت سدهای این حوزه به منظور جبران حداقل نیم متر از کمبود آب و ...

 

معصومه ابتکار که تلاش بسیاری برای جلب مشارکت مسئولین جهت نجات این دریاچه داشت در اقدامی دیگر راهکار نجات را همکاری های مستمر و دوجانبه با وزارت نیرو دانست. راهکاری که به محض ریاست دوباره بر سازمان محیط زیست جامعه عمل پوشاند و با مهندس چیت چیان وزیر نیرو اولین بازدید خود را از دریاچه ای که در معرض خطر بود و به هشدار هایش توجهی نشد و امروز با بی توجهی مسئولین پیشین رو به قرار گرفته انجام داد. دریاچه ای که به گفته کارشناسان در صورت خشک شدن می تواند هوای معتدل منطقه را به هوای گرمسیری با بادهای نمکی تبدیل کند و محیط زیست منطقه را تغییر دهد.

 

وی در سال 83 گزارشی از اقدامات انجام گرفته در سازمان محیط زیست را مجددا به عارف معاون اول رئیس جمهوری ارائه کرد. در این گزارش از اجرای طرح حفاظت از تالاب ها در آینده ای نزدیک و پروژه بهسازی آبیاری زرینه رود خبر داد.

 

در مورد احداث پل شهید کلانتری نیز بارها معصومه ابتکار و سازمان حفاظت محیط زیست در دولت هشتم هشدار داد و هرگز برای آن مجوز زیست محیطی صادر نکرد. چرا که این پل به علت قطع جریان آب بین دو بخش دریاچه ارومیه روند خشک شدن را تسریع می کرد و تا پایان دولت هشتم نیز اجازه تکمیل نیافت. ولی در دولت نهم تکمیل و افتتاح شد... و شد آنچه که در هشدارها گوشزد شده بود. حال این سوال مطرح است که با گذشت 14 سال از زمان ارسال این نامه نگاری ها و روی کار آمدن دولت احمدی نژاد، ریاست قبلی این سازمان برای نجات و بهبود حال دریاچه که با زندگی و معیشت گروه زیادی از هموطنانمان گره خورده چه کارهایی انجام داد؟

 

مگر نه این است که مدت حداقل ده سال از مدیریت ابتکار گذشته و سوءمدیریت وخامت اوضاع را به حدی رسانده که یکی از شعارهای انتخاباتی رئیس جمهوری به دلیل فشار بیش از حد مردم و فعالین محیط زیستی نجات دریاچه ارومیه شد؟ ابتکار تلاش کرد توجه سازمان ها و نهادهای بین المللی را به نجات این دریاچه جلب کند. سند همکاری با دولت ژاپن برای احیای دریاچه ارومیه امضا و برای کمک به بحران دریاچه ارومیه مبلغی اختصاص یافت تا با مدیریت صحیح اندکی از وخامت اوضاع کاسته شود. 

اگر دلواپسان امروز، با همین پیگیری و نگرانی دیروز به فکر نجات دریاچه بودند، اکنون حال دریاچه ارومیه این نبود.

حجاب در روزهای انقلاب و پس از آن

موضوع حجاب در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی فراز و نشیب هایی داشته و تاکنون نیز تداوم دارد. به مناسبت دهه فجر که به برنامه حضور دعوت شدم از مطالب مختلفی سخن به میان آمد؛ از جمله بحث حجاب در روزهای انقلاب، امکان انتخاب جوانان در آن دوران، رویکردهای امام در مباحث فرهنگی و عدم سخت گیری ایشان در مورد حجاب.

فیلم این مصاحبه  را که در پایگاه خبری جماران در دسترس است، اینجا می توانید ببینید؛ مصاحبه ای که سبب واکنش برخی سایت ها شد و با تیتر "تحریف سخنان امام" از آن انتقاد کردند. بنابراین لازم دیدم بر موارد زیر تاکید کنم. 

حجاب در دوران بروز و اوج گیری انقلاب اسلامی در شعارهای مردم و انقلابیون مطرح نبود و اقشار و دیدگاههای متکثر و مختلف در کشور شعار اصلی را "استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی" می دانستند و بر آن توافق داشتند.

در تیرماه ۱۳۵۹ برای اولین بار از سوی شورای انقلاب دستوری ابلاغ شد که خانم‌ها با پوشش اسلامی وارد ادارات شوند و تا سال ۱۳۶۲ هم قانونی در زمینه لزوم رعایت حجاب اسلامی وجود نداشت. ماده ۱۰۲ قانون تعزیرات که بعدها به صورت تبصره‌ای به ماده ۱۴۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ الحاق شد چهار سال پس از استقرار جمهوری اسلامی به تصویب رسید.

آنان که این روزها می خواهند بگویند امام خمینی از ابتدا بر استفاده اجباری از حجاب تاکید داشتند، به یکی از سخنرانی های ایشان در اسفند 57 استناد می کنند. امام در سخنرانی های متعدد خود در ماههای ابتدایی انقلاب که گاه در یک روز به دفعات و با گروههای مختلف انجام می شد، همه موضوعات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را مورد اشاره قرار می دادند. در این میان طی یک سخنرانی در نیمه اسفند 57 به موضوع حجاب اشاره کردند که به دنبال پیامدهای آن از جمله اعتراضات برخی گروههای زنان و امکان بروز رفتارهای ناشایست توسط افراطیون، به اعلام نظر آیت الله سید محمود طالقانی انجامید. ایشان طی مصاحبه ای که روزنامه اطلاعات آن را در تاریخ ۲۰ اسفند منتشر کرد، گفت: در مورد حجاب، اجبار در کار نیست. 

فایل صوتی مصاحبه آیت الله طالقانی نیز وجود دارد که اینجا در دسترس است. 

سپس امام  خمینی روز ۲۱ اسفند ۱۳۵۷، موضع‌گیری آیت الله طالقانی در مورد حجاب را تأیید کردند که در روزنامه اطلاعات منتشر شد. 

باقی روندها را باید در دل تحولات جامعه ای بررسی کرد که وقتی کشور را درگیر جنگی تحمیلی و ظالمانه می دید، برای هدفی بزرگ تر در خیلی از موارد سکوت کرد. در این شرایط گروههای فشار البته جان گرفتند که امام خمینی هر بار نسبت به برخوردهای غیرقانونی آنان هشدار داده و از مراجع ذی ربط خواستند تا مانع آنها شوند. مانند دستور قاطعی که به آقای ناطق نوری وزیر وقت کشور دادند تا با متعرضین به زنان و رفتارهای ناشایست به بهانه حجاب برخورد جدی شود. 

اگر قصد قضاوت در این مورد دارید لطفا فایل صوتی سخنان آیت الله طالقانی و فیلم مصاحبه اینجانب با برنامه حضور را که لینک آنها در متن آمده، بشنوید و ببیند.